Στους παρακάτω συνδέσμους θα βρείτε οδηγίες από το συνήγορο
του πολίτη που μπορούν να βοηθήσουν και να ωφελήσουν στην καταπολέμηση των διακρίσεων απέναντι σε ευπαθείς ομάδες πληθυσμού
και ειδικότερα στους τσιγγάνους. Για τους τσιγγάνους (Ρομά) συγκεκριμένα
παραθέτουμε αναλυτικά το παρακάτω απόσπασμα.
http://www.synigoros.gr/resources/toolip/doc/2012/02/02/romaguide.pdf
http://www.synigoros.gr/resources/toolip/doc/2014/03/21/web.pdf
ΟΔΗΓΟΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΥΣ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ
6.1 Ρομά
Ο διεθνώς αποδεκτός όρος για τους Τσιγγάνους είναι Ρομά, ανεξαρτήτως προέλευσης και γλωσσικών διαφοροποιήσεων. Οι Ρομά δεν είναι ομοιογενής κοινότητα. Στην Ελλάδα απαντώνται οι έλληνες Τσιγγάνοι, οι Ρομά που είναι πολίτες της Ε.Ε. (κυρίως Βούλγαροι και Ρουμάνοι) και οι Ρομά υπήκοοι τρίτων χωρών (κυρίως από Αλβανία και Κόσσοβο). Οι ομάδες αυτές είναι διακριτές, μολονότι σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να διαβιούν πλησίον η μια στην άλλη ή να έχουν δημιουργήσει συγγενικές/οικογενειακές σχέσεις. Έχουν όμως κοινή ιστορία/εμπειρία διωγμών, διάκρισης και αποκλεισμού από την κυρίαρχη κοινωνία. Σημαντικό μέρος των ελλήνων Ρομά είναι ενταγμένο στην ελληνική κοινωνία, μεγάλο μέ- ρος όμως εξακολουθεί να βρίσκεται αποκλεισμένο σε καταυλισμούς που βρίσκονται στις παρυφές των πόλεων, σε πρόχειρες κατοικίες, όπου αντιμετωπίζουν εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες διαβίωσης. Ανάλογα με την ομάδα στην οποία ανήκουν έχουν διευρυμένα δικαι- ώματα/υποχρεώσεις: Έλληνες Τσιγγάνοι είναι αυτοί που είτε έχουν την ελληνική υπηκοότητα (εγγραφή στο δημοτολόγιο, αστυνομική ταυτότητα) είτε μπορεί να την αποκτήσουν διότι είναι τέκνα έλληνα ή ελληνίδας υπηκόου (με έκδοση ληξιαρχικής πράξης γέννησης και καταχώρηση στο δημοτολόγιο). Οι Ρομά που είναι υπήκοοι κρατών μελών της Ε.Ε. (Βουλγαρία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ουγγαρία κ.ά.) έχουν δικαίωμα να εισέρχονται στη χώρα και εφόσον προμη- θευτούν την προβλεπόμενη Βεβαίωση Εγγραφής Ευρωπαίου Υπηκόου να διαμένουν επί αόριστο χρόνο και να εργάζονται νόμιμα στη χώρα, όπως δηλαδή κάθε πολίτης της Ε.Ε. Οι Ρομά που είναι υπήκοοι τρίτων χωρών έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις με τους υπόλοιπους μετανάστες, όπως αυτά ορίζονται από τον νόμο. Ειδική κατηγορία απο- τελούν οι Ρομά που έχουν υποβάλει αίτημα ασύλου ή έχουν ήδη λάβει προστασία ασύλου. ενότητα έξι “Ποιόν έχω απέναντί μου” 4 Ζητήματα για Διοικητική Αντιμετώπιση Αστυνομικοί έλεγχοι με ενθοφυλετικά κριτήρια. Επιχειρήσεις αστυνομικών ελέγχων κατά ανθρώπων με διαφορετική προφορά, χρώμα ή χαρακτηριστικά, αναπαράγουν ρατσι- στικά στερεότυπα και «συνήθεις ύποπτους». Σύμφωνα με τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης και τον Ευρωπαϊκό Κώδικα Αστυνομικής Δεοντολογίας, η φυσιογνωμική αναγνώριση είναι ρατσιστική ακόμη κι αν με αυτή επιδιώκεται νόμιμος στόχος (π.χ. επιχει- ρήσεις απομάκρυνσης αλλοδαπών) αλλά δεν υπάρχει υποψία βασισμένη σε αντικειμενικά κριτήρια και εξατομικευμένη συμπεριφορά. Αντιθέτως, η πιστή τήρηση του ΠΔ 141/1991 σχετικά με τις αστυνομικές προσαγωγές (άρθρο 74 παρ. 15 θ’) προστατεύει από καταχρη- στικές πράξεις: κάθε προσαγωγή για την εξακρίβωση στοιχείων μπορεί να διενεργηθεί μό- νον σε περίπτωση που το πρόσωπο στερείται των απαιτούμενων αποδεικτικών στοιχείων ταυτότητας ή αν υπάρχουν συγκεκριμένες υπόνοιες για την τέλεση αξιόποινης πράξης. Αλ- λιώς, αν διενεργείται λ.χ. με βάση το χρώμα, είναι παράνομη. Προσβλητική προσφώνηση. Η χρήση της λέξης «γύφτος» αποτελεί προσβολή προ- σωπικότητας και ρατσιστική συμπεριφορά και επισύρει τις ποινικές κυρώσεις του νόμου 3304/2005. Το αυτό ισχύει για παρόμοιες ταπεινωτικές/υβριστικές εκφράσεις που χρησιμο- ποιούνται εναντίον αλλοδαπών που έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά από την πλειονό- τητα των Ελλήνων. Δημοτολογική αφάνεια. Η έλλειψη ληξιαρχικών πράξεων γέννησης σε συνδυασμό με τον δυσαπόδεικτο καθορισμό ιθαγένειας λόγω έλλειψης διάφορων άλλων εγγράφων (π.χ. ληξιαρχικών πράξεων γάμου των γονέων) διευκολύνουν την αδράνεια των αρμόδιων υπη- ρεσιών των δήμων, με αποτέλεσμα να ανακυκλώνεται ένα καθεστώς αφάνειας για έναν σημαντικό αριθμό Ρομά.
Η εγρήγορση των κοινωνικών υπηρεσιών σε συγκεντρώσεις Ρομά όπου υπάρχουν παιδιά με προβλήματα ληξιαρχικής και δημοτολογικής εγγραφής μπορεί να καλύψει εν μέρει την έλλειψη ειδικής καταγραφής από τους δήμους. Επίσης, το ιατρι- κό προσωπικό, δηλ. τα μαιευτήρια, έχουν από τον νόμο την υποχρέωση να μεριμνούν για την αποστολή των κατάλληλων πιστοποιητικών στα ληξιαρχεία όταν οι γονείς το αμελούν (άρθρο 21, παρ.1-2, ν. 344/1976). Η χρήση της ειδικής νομοθεσίας του 1978 και του 1979 (βλ. Γενικές Διαταγές 212/1978 και 81/1979) μπορεί να επιλύσει τέτοια προβλήματα και οι αρμόδιες υπηρεσίες πρέπει να υποδεικνύουν τη λύση αυτή στους έλληνες Ρομά. Το στερεότυπο του νομάδα. Όσοι από τους τσιγγάνους μετακινούνται για εποχιακή ερ- γασία έχουν πλέον σταθερή κατοικία. Η βεβαίωση μονίμου κατοικίας χορηγείται μετά από 5 ΟΔΗΓΟΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΥΣ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ διαμονή δύο ετών σε ένα δήμο, που μπορεί να πιστοποιηθεί από κάποιο από τα προβλε- πόμενα δικαιολογητικά (λογαριασμοί ΔΕΚΟ, εκκαθαριστικό από Δ.Ο.Υ., παρακαλούθηση σχολείου από τα παιδιά) ή «με κάθε πρόσφορο μέσο». Δεν νοείται άρνηση έκδοσης αυτής της βεβαίωσης με την αιτιολογία ότι η οικία που χρησιμοποιούν οι τσιγγάνοι δεν εμπίπτει στα πρότυπα της κατοικίας της κυρίαρχης ομάδας. Οι συνθήκες προσωρινής εγκατάστασης. Με δεδομένο ότι οι σκηνές/παραπήγματα αποτελούν κατοικία, οι αστυνομικές έρευνες στους καταυλισμούς οφείλουν να τηρούν τις εγγυήσεις του ασύλου της κατοικίας (δηλ. παρουσία εισαγγελέα). Επίσης οι καταυλισμοί, είναι συνήθως εγκαταστάσεις με απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης και υγιεινής. Διεθνείς κανόνες ορίζουν ότι προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια οι συνθήκες στέρησης βα- σικών ζωτικών αγαθών (νερού, ηλεκτρικού) και διακινδύνευσης της υγείας (έλλειψη απο- χέτευσης).
Η νόμιμη διοικητική αντίδραση σε αυτή την κατάσταση δεν είναι η αδράνεια των αρχών ή η έξωση (που μεταθέτει το πρόβλημα σε άλλη περιοχή) αλλά η μετεγκατά- σταση σε κατάλληλο χώρο με μέριμνα και συνεννόηση των όμορων δήμων και της οι- κείας αποκεντρωμένης διοίκησης. Η ασφαλής και κατάλληλη στέγη δεν είναι προνομιακή μεταχείριση αλλά υποχρέωση της Πολιτείας. Η κύρια αρμοδιότητα για την εκκίνηση της διαδικασίας στέγασης των απόρων κατοίκων ανήκει στον δήμο όπου αυτοί κατοικούν ενώ, η εποπτική αρμοδιότητα της αποκεντρωμένης διοίκησης μπορεί να διευκολύνει ώστε να δοθεί λύση στο πλαίσιο μιας ευρύτερης πολεοδομικής ενότητας, ή σε περίπτωση αδράνειας της δημοτικής αρχής. Η αποθάρρυνση της μόνιμης εγκατάστασης. Η αποθάρρυνση από τοπικές ή αποκε- ντρωμένες αρχές της μόνιμης εγκατάστασης σε κατοικίες μέσω απαγορευτικών όρων χρή- σεων γης ή δυσανάλογων προστίμων, αφενός ακυρώνει την προσπάθεια στεγαστικής απο- κατάστασης της ελληνικής Πολιτείας, αφετέρου μπορεί να ελεγχθεί ως έμμεση διάκριση και να επισύρει σχετικές κυρώσεις.
Το στερεότυπο της εγκληματικότητας. Οι Ρομά δεν είναι εν δυνάμει εγκληματίες. Κάθε κλειστή κοινότητα, ιδίως αν δεν έχει πρόσβαση στην τυπική εργασία ή σε άλλα κοινώς δι- αθέσιμα δημόσια αγαθά, τείνει προς παραβατικές συμπεριφορές. Η κοινωνική ένταξη των Ρομά μπορεί και πρέπει να ενθαρρύνεται με θετικά μέτρα σε κάθε τομέα της κοινωνικής ζωής.
Η έλλειψη σχολικής εκπαίδευσης.
Το δικαίωμα των παιδιών Ρομά στην εκπαίδευση εμποδίζεται όχι μόνο λόγω της μετακίνησης πολλών οικογενειών για να απασχοληθούν σε ενότητα έξι “Ποιόν έχω απέναντί μου” 6 εποχιακές αγροτικές εργασίες, αλλά και λόγω της χρόνιας περιθωριοποίησης των κοινο- τήτων Ρομά, που οδηγεί συχνά τα παιδιά σε αναλφαβητισμό και εργασιακή εκμετάλλευση. Ο ΣτΠ θεωρεί ως ιδιαίτερης σημασίας την διασφάλιση της εγγραφής, της φοίτησης και της ισότιμης ένταξης των παιδιών Ρομά στο σχολείο, με τη συνδρομή προγραμμάτων ενι- σχυτικής διδασκαλίας, διευκόλυνσης της μεταφοράς τους προς το σχολείο και κοινωνικής υποστήριξης των οικογενειών τους, τουλάχιστον καθ’όλη τη διάρκεια της 9ετούς υποχρε- ωτικής φοίτησης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου